Déjà Vu là gì?

Déjà Vu, hay còn được gọi là “đã được nhìn thấy” trong tiếng Pháp, là một cảm giác đã nhìn thấy một cái gì đó trong quá khứ, mặc dù thực tế chúng ta chưa bao giờ nhìn thấy nó trước đó. Đây là một hiện tượng thú vị nhưng lại khiến chúng ta cảm thấy khó chịu. Đến với Nhà thuốc An Khang để tìm hiểu thêm về hiện tượng Déjà Vu này!

1. Déjà Vu là gì?

Déjà Vu là một cảm giác đã từng nhìn thấy một điều gì đó, đồng thời bạn biết rằng bạn chưa từng thực sự nhìn thấy nó. Nó có thể được giải thích là một sự “trục trặc” nhỏ trong bộ não, khiến hai dòng suy nghĩ va chạm lẫn nhau. Déjà Vu có thể là kết quả của sự va chạm giữa hai dòng nhận thức khác nhau: một là nhận ra tình huống hiện tại và hai là cảm giác rằng đó là một hồi ức không chính xác.

2. Nguyên nhân gây ra Déjà Vu

Phân tách nhận thức

Hiện tượng Déjà Vu có thể xảy ra khi bạn nhìn thấy một sự kiện ở hai thời điểm khác nhau. Lần đầu tiên bạn nhìn thấy điều đó, bạn có thể bị phân tâm và bộ não bắt đầu hình thành ký ức về những gì bạn nhìn thấy, ngay cả khi bạn chỉ nhận được một cái nhìn thoáng qua.

Nếu bạn không chú ý đến điều gì đó trong lần nhìn đầu tiên, ví dụ như quang cảnh sườn đồi, khi bạn nhìn thấy nó lần nữa, bạn có thể tưởng nhầm rằng bạn đã nhìn thấy nó trước đây. Bộ não nhanh chóng khôi phục những ký ức đó, ngay cả khi bạn không nhớ rõ về những gì bạn đã quan sát. Đó là lý do tại sao bạn có trải nghiệm về hiện tượng Déjà Vu.

Trục trặc mạch não nhỏ

Một giả thuyết khác cho rằng déjà Vu xảy ra khi não gặp trục trặc, khi phần não theo dõi sự kiện hiện tại và phần não gợi lại ký ức cùng một lúc. Bộ não hiểu nhầm những gì đang xảy ra là một ký ức. Rối loạn chức năng này thường không đáng lo ngại trừ khi nó xảy ra thường xuyên.

Khi não tiếp nhận thông tin, nó đi theo con đường từ bộ nhớ ngắn hạn đến bộ nhớ dài hạn. Đôi khi, trí nhớ ngắn hạn có thể trở thành lối tắt để lưu trữ trí nhớ dài hạn. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy như bạn đang hồi phục trí nhớ dài hạn thay vì những điều đó mới xảy ra một giây trước.

Kí ức ùa về

Nhiều chuyên gia cho rằng déjà Vu liên quan đến cách chúng ta xử lý và nhớ lại ký ức. Nó có thể là phản ứng của chúng ta đối với một sự kiện tương tự mà chúng ta đã trải qua khi còn nhỏ nhưng không thể nhớ ra. Mặc dù bạn không nhớ về sự kiện đó, bộ não vẫn biết bạn đã ở trong tình huống tương tự.

Quá trình ghi nhớ ngầm này có thể tạo ra một cảm giác quen thuộc kỳ lạ. Nếu bạn có thể nhớ lại ký ức tương tự, bạn có thể kết nối hai thứ đó và không trải qua hiện tượng Déjà Vu. Điều này thường xảy ra khi bạn nhìn thấy một cảnh vật gần giống với cảnh mà bạn không nhớ. Một số người cho rằng trải nghiệm Déjà Vu kích hoạt niềm tin mạnh mẽ về việc biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, nhưng thực tế là không thể thực hiện được.

3. Những đối tượng dễ gặp hiện tượng Déjà Vu

Déjà Vu thường xảy ra thường xuyên với những người từ 15 đến 25 tuổi. Chúng ta có xu hướng ít trải nghiệm hiện tượng này khi chúng ta già đi. Nếu bạn thường xuyên đi du lịch hoặc nhớ về giấc mơ của mình, bạn có khả năng trải nghiệm Déjà Vu nhiều hơn những người khác. Mệt mỏi hoặc căng thẳng cũng có thể làm tăng khả năng gặp phải hiện tượng này. Hầu hết mọi người trải qua Déjà Vu vào buổi tối hoặc cuối tuần.

4. Cách xử lý khi gặp phải Déjà Vu

Giữ bình tĩnh

• Hít thở chậm và sâu: Bạn có thể đối phó với Déjà Vu bằng cách hít thở chậm và sâu để làm dịu bản thân.
• Tập trung vào thời điểm hiện tại: Bạn có thể đối phó với Déjà Vu và các cảm giác khó chịu liên quan bằng cách tập trung vào suy nghĩ và cảm nhận hiện tại của bản thân.
• Nói chuyện với người khác về trải nghiệm Déjà Vu của bạn: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng 65% thanh niên trải nghiệm Déjà Vu ít nhất một lần trong đời. Hãy chia sẻ với gia đình, bạn bè về trải nghiệm của bạn, có thể người thân của bạn cũng đã trải qua một trạng thái tương tự và có thể giúp bạn đối phó với nó.

Chăm sóc bản thân

• Nghỉ ngơi nhiều hơn: Để đối phó với déjà Vu, hãy đảm bảo bạn đủ giấc ngủ và không để bản thân mệt mỏi.
• Giảm căng thẳng: Nghiên cứu cho thấy déjà Vu xảy ra thường xuyên hơn khi bạn căng thẳng. Bạn có thể xử lý déjà Vu bằng cách làm giảm mức độ căng thẳng, tập thư giãn hơn mỗi ngày.
• Kiểm tra thuốc: Một số loại thuốc có thể kích thích sự bài tiết hormone trong cơ thể, chẳng hạn như dopamine. Hormone này có thể làm tăng khả năng bạn trải nghiệm déjà Vu.

Tận dụng Déjà Vu

• Tận hưởng Déjà Vu: Trải nghiệm Déjà Vu thường giảm khi bạn già đi. Vì vậy, thay vì cố gắng đối phó với nó, hãy ghi lại và tận hưởng sự kỳ diệu, mới lạ của nó khi bạn còn có thể.
• Biến Déjà Vu thành trải nghiệm có lợi cho bạn: Một nghiên cứu cho thấy những người trải nghiệm déjà Vu có thể có một trí nhớ tốt hơn những người chưa trải nghiệm.
• Xem Déjà Vu là một kinh nghiệm: Việc bạn hiểu và biết nhiều hơn về hiện tượng déjà Vu sẽ giúp bạn dễ dàng đối phó với những trải nghiệm phiền phức mà déjà Vu gây ra.

5. Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu bạn trải qua déjà Vu thường xuyên (xảy ra một vài lần mỗi tháng hoặc thường xuyên hơn) và kèm theo mất ý thức, đó là dấu hiệu bạn cần đến gặp bác sĩ. Déjà Vu thường đi kèm với các triệu chứng như nhai vô thức, dò dẫm, tim đập nhanh hoặc cảm giác sợ hãi. Đừng để những triệu chứng kéo dài mà hãy sớm tìm đến các bác sĩ chuyên môn.

Chẩn đoán

Những người trải nghiệm déjà Vu thường xuyên sẽ có các bệnh lý nền như trầm cảm, tâm thần phân liệt, động kinh, chứng mất trí nhớ do mạch máu.

Các bệnh viện uy tín

Nếu bạn cần sự tư vấn chuyên môn từ bác sĩ hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy tìm đến Khoa Tâm lý – Tâm thần của các bệnh viện uy tín như Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Bệnh viện Hoàn Mỹ, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM tại Tp.HCM hoặc Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tại Hà Nội.

Xem thêm:

• Các cách rèn luyện trí nhớ hiệu quả
• Các dấu hiệu nhận biết người đang mắc bệnh hoang tưởng

[1] Nghiên cứu trên tỷ lệ trải nghiệm Déjà Vu ở thanh niên.
[2] Nghiên cứu về mối liên hệ giữa Déjà Vu và mức độ căng thẳng.
[3] Nghiên cứu về tác động của hormone dopamine đến khả năng trải nghiệm Déjà Vu.
[4] Nghiên cứu về sự giảm đáng kể của hiện tượng Déjà Vu khi lứa tuổi tăng lên.
[5] Nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa trải nghiệm Déjà Vu và trí nhớ.