Có bao nhiêu hướng mặt trời mọc và lặn?
Có một sự hiểu lầm phổ biến rằng mặt trời chỉ mọc ở hướng Đông và lặn vào hướng Tây. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy. Ngoài hướng chính đông và chính tây, mặt trời có thể mọc và lặn từ các hướng khác nhau, bao gồm:
- Hướng Đông Bắc
- Hướng Đông Nam
- Hướng Tây Bắc
- Hướng Tây Nam
Bên cạnh đó, cũng có các hướng mọc và lặn khác nhau như:
- Bắc Tây Bắc
- Bắc Đông Bắc
- Đông Đông Bắc
- Đông Đông Nam
- Nam Đông Nam
- Nam Tây Nam
- Tây Tây Nam
- Tây Tây Bắc
Đây là các hướng chi tiết nhất về mặt trời mọc và lặn theo khoa học. Tuy nhiên, theo phong thủy, người ta thường chia các hướng thành Hướng Đông Tứ Trạch và Tây Tứ Trạch. Hướng Đông Tứ Trạch bao gồm các hướng Bắc, Đông Nam, Đông và Nam. Trong khi đó, Tây Tứ Trạch bao gồm hướng Tây, Tây Bắc, Tây Nam và Đông Bắc.
Mặt trời mọc và lặn hướng nào?
Quan điểm rằng mặt trời mọc ở hướng Đông và lặn vào hướng Tây không hoàn toàn chính xác. Theo các nghiên cứu về chuyển động của trái đất quanh mặt trời, mặt trời và trái đất luôn di chuyển liên tục. Vì vậy, mặt trời mọc và lặn vào mỗi ngày sẽ có thời gian và hướng khác nhau, cùng với các thay đổi về tọa độ.
Thực tế, mặt trời chỉ mọc ở hướng chính đông trong một ngày duy nhất trong năm, thường là ngày xuân phân (thường vào ngày 21 hoặc 22 tháng 3). Tương tự, mặt trời chỉ lặn ở hướng chính tây trong một ngày duy nhất trong năm, thường là ngày thu phân (thường vào ngày 23 hoặc 24 tháng 9).
Trong các thời điểm khác, mặt trời thường mọc và lặn xa hơn so với quỹ đạo ban đầu, do đó có sự chênh lệch theo thời gian. Ví dụ, vào ngày hạ chí, mặt trời sẽ mọc xa về phía Đông Bắc và lặn xa về phía Tây. Ngược lại, vào ngày đông chí, mặt trời sẽ mọc ở hướng Đông Nam và lặn ở hướng Tây Nam.
Tại sao mặt trời mọc hướng đông và lặn hướng tây?
Nguyên nhân là do quỹ đạo và vận động của trái đất. Khi trái đất quay quanh trục của nó, nó bắt đầu quay từ phía Tây sang phía Đông. Mặt nào của trái đất hướng về mặt trời sẽ là ban ngày, còn mặt còn lại sẽ bị che phủ bởi bóng đen và là ban đêm. Do đó, theo quy luật chuyển động từ phía Tây sang phía Đông, ta thấy hiện tượng mặt trời mọc hướng Đông và lặn hướng Tây.
Một nguyên nhân khác là quỹ đạo của trái đất quanh mặt trời. Trái đất không chỉ xoay quanh trục của nó mà còn di chuyển quanh mặt trời theo một quỹ đạo gần như hình elip. Thời gian trái đất hoàn thành một vòng quanh mặt trời là 365 ngày và 6 giờ.
Trong quá trình di chuyển quanh mặt trời, trục của trái đất luôn duy trì độ nghiêng 66°33′ so với mặt phẳng quỹ đạo và hướng nghiêng không thay đổi, gọi là chuyển động tịnh tiến.
Cách xác định các hướng bằng cách nhìn mặt trời mọc và lặn
Ngoài việc tìm hiểu về các hướng mặt trời mọc và lặn, chúng ta cũng có thể sử dụng các phương pháp khác để xác định phương hướng bằng cách quan sát mặt trời mọc và lặn. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:
Xác định hướng trực tiếp
Đây là phương pháp đơn giản nhất để xác định phương hướng nhanh chóng. Vào buổi sáng, khi mặt trời mọc, nó sẽ xuất hiện ở hướng Đông, và vào buổi tối, khi mặt trời lặn, nó sẽ xuất hiện ở hướng Tây. Mặc dù có một số sai số do chuyển động của mặt trời, nhưng tổng thể thì các hướng vẫn tương đối không đổi. Do đó, nếu bạn đang lạc trong rừng hoặc trên biển và không biết phương hướng, bạn có thể sử dụng phương pháp này để xác định phương hướng tạm thời.
Xác định theo phương pháp Owen Doff
Với phương pháp này, bạn có thể xác định phương hướng bằng cách sử dụng bóng của một cây gậy. Đặt một cây gậy vuông góc với mặt đất và ghi nhận vị trí đỉnh của bóng của cây gậy (điểm T). Sau 15 phút, ghi nhận lại vị trí đỉnh bóng lần nữa (điểm Đ) và nối hai điểm này với nhau. Khi đó, bạn sẽ có được đường thẳng chỉ về hướng Đông Tây, trong đó T là hướng Tây và Đ là hướng Đông. Từ hai hướng này, bạn có thể dễ dàng xác định hướng Nam và Bắc.
Xác định dựa vào hướng gió
Bạn cũng có thể xác định phương hướng bằng cách quan sát hướng gió và xác định hướng mặt trời mọc nếu không có mặt trời trong ngày đó. Để biết gió thổi theo hướng nào, bạn có thể nhìn vào hướng của cỏ cây ven đường hoặc bất kỳ vật thể nào bị gió tác động và chuyển động. Ở Việt Nam, chúng ta có hai mùa gió chính là gió Đông Bắc từ hướng Đông Bắc vào khoảng từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau. Mùa gió Tây Nam kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm. Gió Đông Bắc được xác định thổi từ Đông Bắc đến Tây Nam và ngược lại. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn có nhược điểm khi không có gió hoặc trong thời điểm chuyển mùa.
Tổng kết lại, thông qua các thông tin trên, bạn đã biết được hướng mặt trời mọc và lặn chính xác cũng như cách xác định phương hướng bằng cách quan sát mặt trời. Hy vọng các thông tin này sẽ hữu ích cho bạn.
