Sự quan trọng của tiết khí trong lịch vạn niên
Tiết khí là hệ thống được sử dụng trong việc xác định thời gian và lập lịch của các nền văn minh phương Đông như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản và Triều Tiên. Với mục đích đồng bộ hóa các mùa, tiết khí được chia thành 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời. Mỗi điểm này cách nhau 15°.
24 tiết khí trong năm
Cụ thể, 24 tiết khí đồng thời là thời điểm Mặt Trời có các kinh độ 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái Đất.
Hình minh họa
24 tiết khí của 4 mùa
Mỗi mùa trong năm đều có 6 tiết khí đi kèm:
Mùa Xuân
- Tiết Lập Xuân
- Tiết Vũ Thủy
- Tiết Kinh Trập
- Tiết Xuân Phân
- Tiết Thanh Minh
- Tiết Cốc Vũ
Mùa Hạ
- Tiết Lập Hạ
- Tiết Tiểu Mãn
- Tiết Mang Chủng
- Tiết Hạ Chí
- Tiết Tiểu Thử
- Tiết Đại Thử
Mùa Thu
- Tiết Lập Thu
- Tiết Xử Thử
- Tiết Bạch Lộ
- Tiết Thu Phân
- Tiết Hàn Lộ
- Tiết Sương Giáng
Mùa Đông
- Tiết Lập Đông
- Tiết Tiểu Tuyết
- Tiết Đông Chí
- Tiết Tiểu Hàn
- Tiết Đại Hàn
Mỗi tiết khí đều có ngày bắt đầu tương đối cố định theo dương lịch. Dân gian thường theo dõi lịch tiết khí để chuẩn bị cho công tác trồng trọt và sản xuất nông nghiệp theo mùa vụ. Nhiều nơi vẫn duy trì nét văn hóa nông nghiệp bằng cách tổ chức lễ cúng bái vào những ngày lập xuân, lập hạ… để cầu mong mùa màng may mắn và cả năm tràn đầy bình an.
Lịch tiết khí năm 2022
Năm 2022, lịch tiết khí cụ thể như sau:
Lập Xuân
Tiết Lập Xuân thường bắt đầu từ ngày 04 hoặc 05 tháng 2 dương lịch, khi Mặt Trời ở vị trí 315 độ. Tiết khí này đánh dấu một năm mới và báo hiệu sự đến của mùa xuân. Đây là thời điểm mà vạn vật trong vũ trụ bước vào một chu kỳ tuần hoàn mới trong năm. Năm 2022, ngày lập xuân là ngày thứ Sáu, 4/2/2022, tức ngày mùng 4 Tết Nguyên Đán Nhâm Dần.
Lập Hạ
Tiết Lập Hạ thường bắt đầu từ ngày 05 hoặc 06 tháng 5 dương lịch, khi Mặt Trời ở vị trí 45 độ. Đây là thời điểm đánh dấu sự chuyển giao sang mùa hạ, với lượng nhiệt độ và ánh sáng tăng lên đáng kể. Năm 2022, ngày lập hạ là ngày thứ Năm 5/5/2022, tức ngày 5/4 âm lịch.
Lập Thu
Tiết Lập Thu thường bắt đầu từ ngày 07 hoặc 08 tháng 8 dương lịch, khi Mặt Trời ở vị trí 135 độ. Đây là thời điểm bước vào mùa thu, khi nhiệt độ và ánh sáng giảm dần, hoa cúc bắt đầu nở và trời có biểu hiện se lạnh. Năm 2022, ngày lập thu là Chủ Nhật 7/8/2022, tức ngày 10/7 âm lịch.
Lập Đông
Tiết Lập Đông thường bắt đầu từ ngày 07 hoặc 08 tháng 11 dương lịch, khi Mặt Trời ở vị trí 225 độ. Đây là thời điểm chính của mùa đông, khi ánh sáng và nhiệt độ giảm mạnh ở nửa cầu bắc. Năm 2022, ngày lập đông rơi vào thứ Hai 7/11/2022, tức ngày 14/10 âm lịch.
Xem chi tiết trên Huyền Đồ
