Ấn Độ vượt qua Trung Quốc trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới
Theo một bài viết trên MarketWatch, chúng ta được biết rằng Ấn Độ đã vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia có dân số đông nhất trên thế giới. Tính đến ngày 14/4/2023, theo số liệu của Liên Hiệp Quốc, dân số của Ấn Độ đạt con số 1.425.782.975 người, trong khi dân số của Trung Quốc chỉ là 1.425.748.032 người. Trung Quốc đã giữ vị trí quốc gia đông dân nhất từ năm 1950, từ khi Liên Hiệp Quốc bắt đầu công bố dữ liệu dân số.
Tầm quan trọng của dân số Ấn Độ
Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, tính toán chính xác quy mô dân số rất khó khăn, tuy nhiên với ước tính hơn 1,4 tỷ người, dân số Ấn Độ lớn hơn dân số châu Âu (744 triệu người) và dân số châu Mỹ (1,04 tỷ người) cộng lại. Dù có cùng khoảng 1,4 tỷ người, dân số của Ấn Độ được dự đoán sẽ tiếp tục tăng, trong khi dân số Trung Quốc có xu hướng giảm.
Theo dự đoán của Liên Hiệp Quốc, trong tình huống tăng trưởng trung bình, dân số Ấn Độ sẽ vượt qua con số 1,5 tỷ người vào cuối thập kỷ này và tiếp tục tăng chậm cho đến năm 2064, đạt con số 1,7 tỷ người. Trong trường hợp tỷ lệ sinh tăng hơn 0,5 trẻ/đàn bà so với tình huống tăng trưởng trung bình, dân số Ấn Độ sẽ đạt con số 2 tỷ người vào năm 2068. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ sinh thấp hơn 0,5 trẻ/đàn bà so với tình huống tăng trưởng trung bình, dân số Ấn Độ có thể giảm xuống còn 1 tỷ người vào năm 2100.
Những đặc điểm về dân số Ấn Độ
Dân số trẻ chiếm tỷ lệ rất lớn trong dân số Ấn Độ. Người dưới 25 tuổi chiếm hơn 40% tổng số dân, có thể nói rằng mỗi năm lại có một người dưới 25 tuổi sinh sống tại nước này. Hoặc có thể nhìn vào phân bố độ tuổi ở Ấn Độ theo một cách khác, độ tuổi trung bình của quốc gia Nam Á này là 28 tuổi, trong khi độ tuổi trung bình ở Mỹ là 38 tuổi và Trung Quốc là 39 tuổi.
Trái với Ấn Độ, hai quốc gia có dân số đông nhất khác là Trung Quốc và Mỹ đang có xu hướng già đi nhanh chóng. Theo thống kê của Liên Hiệp Quốc, người từ 65 tuổi trở lên chỉ chiếm khoảng 7% dân số Ấn Độ, trong khi tỷ lệ này ở Trung Quốc là 14% và ở Mỹ là 18%. Tỷ lệ người Ấn Độ từ 65 tuổi trở lên có khả năng duy trì dưới 20% cho đến năm 2100.
Tỷ lệ sinh đang giảm
Tỷ lệ sinh ở Ấn Độ cao hơn so với Trung Quốc và Mỹ, nhưng đã giảm trong thập kỷ gần đây. Hiện nay, mỗi phụ nữ Ấn Độ sinh trung bình 2,0 con trong đời, cao hơn so với con số 1,2 tại Trung Quốc và 1,6 tại Mỹ. Tuy vậy, tỷ lệ sinh này vẫn thấp hơn nhiều so với tỷ lệ trung bình mỗi phụ nữ sinh 3,4 con vào năm 1992 hay 5,9 con vào năm 1950 tại Ấn Độ.
Tất cả các tôn giáo ở Ấn Độ đều ghi nhận sự giảm tỷ lệ sinh, bao gồm người theo đạo Hindu, Hồi giáo, Phật giáo, Sikh và Jain. Theo cuộc khảo sát sức khỏe gia đình quốc gia của Ấn Độ, dữ liệu cho thấy tỷ lệ sinh của người theo đạo Hồi giáo đã giảm từ 4,4 trẻ trên mỗi phụ nữ vào năm 1992 xuống còn 2,4 trẻ vào năm 2019. Người theo đạo Hồi giáo vẫn có tỷ lệ sinh cao nhất trong tất cả các tôn giáo ở Ấn Độ, tuy nhiên khoảng cách về tỷ lệ sinh giữa các tôn giáo đã thu hẹp hơn so với trước đây.
Sự khác biệt trong dân số và tử vong
Có sự khác biệt lớn về tỷ lệ sinh trong các cộng đồng và các bang ở Ấn Độ. Trung bình, phụ nữ ở nông thôn sinh 2,1 con trong đời, trong khi phụ nữ ở thành thị chỉ sinh trung bình 1,6 con. Cả hai con số này đều thấp hơn so với 20 năm trước, khi phụ nữ nông thôn và thành thị có trung bình lần lượt là 3,7 và 2,7 con.
Tổng tỷ suất sinh cũng có sự khác biệt lớn giữa các bang ở Ấn Độ, với con số cao nhất là 2,98 con/phụ nữ ở Bihar và 2,91 ở Meghalaya, trong khi con số thấp nhất là 1,05 ở Sikkim và 1,3 ở Goa. Tốc độ tăng trưởng dân số cũng khác biệt giữa các bang. Dân số của Meghalaya và Arunachal Pradesh đã tăng hơn 25% trong giai đoạn từ năm 2001 đến 2011. Trong khi đó, dân số của Goa và Kerala tăng ít hơn 10%, và dân số của Nagaland thậm chí giảm 0,6% trong cùng khoảng thời gian. Những khác biệt này có thể liên quan đến các cơ hội kinh tế và chất lượng cuộc sống không đồng đều trong các cộng đồng.
Tầm quan trọng của giáo dục và giàu có
Phụ nữ có trình độ học vấn cao và giàu có thường sinh con muộn hơn. Độ tuổi trung bình khi sinh con đầu lòng là 24,9 đối với những phụ nữ Ấn Độ đã học ít nhất 12 năm, so với 19,9 đối với những phụ nữ không học. Tương tự, độ tuổi trung bình khi sinh con đầu lòng là 23,2 đối với phụ nữ giàu có nhất, so với 20,3 đối với phụ nữ nghèo nhất.
Về tỷ lệ giới tính khi sinh, Ấn Độ đã trải qua một sự cân bằng hơn. Tỷ lệ giữa bé trai và bé gái đã giảm từ khoảng 111 bé trai trên 100 bé gái trong cuộc điều tra dân số năm 2011 xuống còn khoảng 109 bé trai trên 100 bé gái trong cuộc điều tra dân số từ năm 2015-2016 và 108 bé trai trên 100 bé gái trong giai đoạn 2019-2021.
Định hình lại phát triển tương lai
Trả lời phỏng vấn với tạp chí Time, bà Poonam Muttreja, Giám đốc điều hành của Tổ chức Dân số Ấn Độ (PFI), cho rằng việc trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới đánh dấu một giai đoạn mới trong quá trình tăng trưởng của Ấn Độ. Mặc dù phải đối mặt với những thách thức trong việc quản lý dân số ngày càng tăng, đây cũng là cơ hội để định hình lại các chiến lược phát triển nhằm mang đến một cuộc sống tốt đẹp và hạnh phúc cho người dân. Theo bà Muttreja, lực lượng lao động trẻ tuổi của đất nước có tiềm năng lớn để thúc đẩy nền kinh tế, điều mà các nhà kinh tế thường gọi là “lợi tức nhân khẩu học”. Theo dữ liệu của Tổ chức Kinh tế Hợp tác và Phát triển (OECD), dân số trong độ tuổi lao động của Ấn Độ đã đạt con số khổng lồ 900 triệu người vào năm 2021.
Theo TS S.Y. Quraishi, cựu quan chức Ủy ban Bầu cử quốc gia Ấn Độ, các khái niệm như “bùng nổ dân số” và “chảy máu chất xám” để chỉ lực lượng lao động trẻ, lành nghề của Ấn Độ di cư để tìm kiếm thu nhập tốt hơn, đã thay đổi theo thời gian. Theo TS Quraishi, ngày nay, lực lượng lao động này đã trở thành nguồn nhân lực quan trọng, tạo ra sự bùng nổ trong kinh tế Ấn Độ. Họ là CEO của thế giới, đóng góp 90 tỷ USD từ việc chuyển tiền từ nước ngoài vào năm 2022.
Nhóm người trẻ này không chỉ trẻ mà còn rất năng động. Họ lớn lên trong một nền kinh tế thị trường, có khả năng tiếp cận internet và ham muốn cạnh tranh trên toàn cầu. Hai phần ba dân số Ấn Độ có thể truy cập internet trên điện thoại thông minh nhờ vào gói dữ liệu giá rẻ trong thập kỷ qua. Nhà kinh tế Shruti Rajagopalan cho rằng thế hệ trẻ Ấn Độ sẽ là nguồn lao động và nhóm người tiêu dùng lớn nhất trong nền kinh tế tri thức và mạng lưới hàng hóa.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, dù nhận thấy lợi thế rõ ràng của mình với việc trở thành quốc gia đông dân, Ấn Độ chưa đặt trọng tâm vào việc nâng cao kỹ năng cho giới trẻ. Theo Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ (CMIE), tỷ lệ thất nghiệp ở Ấn Độ dao động từ 7% đến 8% trong năm 2022, làm hẹp lực lượng lao động.
Trong một báo cáo, Viện Toàn cầu McKinsey cho biết để tận dụng lực lượng lao động trẻ, Ấn Độ cần tạo ra ít nhất 90 triệu việc làm phi nông nghiệp mới vào năm 2030. PFI cũng nhấn mạnh rằng Chính phủ Ấn Độ cần đầu tư để giúp giới trẻ làm việc hiệu quả hơn và đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế quốc gia. Để tận dụng được lợi thế nhân khẩu học, đất nước cần đề cao vai trò của giới trẻ trong các chính sách phát triển.
Nguồn: Huyền Đồ
